Geacht college,

Stichting Ons Schellingerland (SOS), opgericht in 1962, gevestigd op Terschelling, is belanghebbende in de zin van art.1.2 onder 3 van de Awb, conform de doelstelling en de historie van de stichting, kort samengevat “Behoud van het eilander eigene”. SOS maakt gebruik van de gelegenheid om een zienswijze in te dienen op bovengenoemd onderwerp. Het onderwerp raakt SOS in het hart.

De voorgestelde nieuwe beleidsregels vervangen voorgaande beleidsregels. Met deze nieuwe beleidsregels wil het college invulling geven – ‘terugploegend’ ook bij al lopende vergunningaanvragen - om een omgevingsvergunning te verlenen in afwijking van de regels van een bestemmingsplan of beheerverordening. Citaat: “Op die manier kan de gemeente burgers, ondernemers en adviseurs vooraf meer inzicht in de haalbaarheid van een initiatief geven, kan er snellere besluitvorming plaatsvinden en op efficiëntere wijze een inhoudelijke afweging over initiatieven worden gemaakt”. Dit alles dus in het voordeel van de ‘private partijen’, waaraan ‘publieke waarden’ ondergeschikt gemaakt lijken te worden. Ervaringen zijn er al met die ‘binnenplanse afwijkingen’, ‘kruimelregelingen’ en ‘buitenplanse afwijkingen’ van bestemmingsplannen volgens de Wabo en de BOR. De nieuwe regels voorzien in (citaat): “Een uniformering en flexibilisering van het afwijkingsbeleid” (...). Dus in een verruiming van de mogelijkheid om ruimharig met het ruimtelijk beleid uit bestemmingsplannen om te gaan. Citaten: “Zodoende kan maatwerk worden geleverd en kan per geval een afwijking plaatsvinden in het kader van een goede ruimtelijke ordening”. “Ook moeten innovatieve en duurzame ontwikkelingen hierdoor makkelijker vergunbaar zijn”. En: “Ook kan sneller medewerking worden verleend aan projecten die invulling geven aan onze ambities op het gebied van duurzaamheid” (...).

Het college stelt in haar voorstel dat: “De ruimere toepassing van de mogelijkheden om met een omgevingsvergunning af te wijken van bestemmingsplan en beheerverordening vraagt wel om vertrouwen van de verschillende partijen in elkaar”. Dit leest als een ‘ontbindende voorwaarde’, en dat is het ook. Mede op grond van slechte ervaringen is SOS daarom tegenstander van deze beleidsverruiming. De gewone burger – maar ook ‘publieke waarden’ met een lange termijn belang - moeten hun rechten en zekerheden kunnen ontlenen aan een bestemmingsplan dat in een integer democratisch proces tot stand is gekomen. Afwijken van een bestemmingsplan kan via het principe ‘nee, tenzij’. Maar de voorgestelde beleidsverruiming is naar aard, schaal en functies te onbegrensd, via het principe ‘ja, mits’. In feite worden de (wettelijke) bestemmingsplannen hiermee ondergeschikt verklaard. Dit klemt te meer daar met name op Terschelling (meer dan elders in Nederland) sprake is van een kwetsbare, autentieke ruimtelijke structuur, die ook door gasten van de wal zeer hoog wordt gewaardeerd en deel uitmaakt van de ‘unique selling point’ als collectief goed en economische basis. De ambities of wensen van individuele initiatiefnemers zou daaraan ondergeschikt moeten zijn. Met de voorgestelde verruimde beleidsregels - naar liberale snit - wordt die wereld omgedraaid. Hier is dus sprake van een principieel politiek-maatschappelijk dilemma en tweestrijd.
Om te voorkomen dat die tweestrijd door het huidige college – naar liberale snit – ondershands en in de luwte voor de verkiezingen geregeld wordt, stelt SOS dat (in afwijking van algemene landelijke beleidsverruimingen op dit terrein) de kwetsbare situatie specifiek op Terschelling om terughoudendheid en meer maatwerk vraagt, en blijft vragen. De persoonlijke afstanden zijn op het eiland daarvoor ook te klein en de integriteitdilemma’s daarmee ook te groot.

Concreet betekent dit, dat afwijkingen van een bestemmingsplan of beheerverordening op een transparante, integere en democratische wijze vorm moeten blijven krijgen. Dus binnen de daartoe (nog) bestaande bestuurlijke structuur van de gemeenteraad, met mogelijkheden van zienswijzen en beroep door belanghebbenden bij de bestuursrechter. SOS is geen voorstander van afbraak van die structuur, eerder van versterking gezien de kwetsbare positie van Terschelling. Een goede ruimtelijke ordening is nog vrijwel de enige motivatie voor een zelfstandige gemeente Terschelling. De beoogde verruimde afhandeling van particuliere omgevingsvergunningen bij FUMO in Grouw (op grond van TS25, Woonvisie, Ambitiemanifest e.d.) kan daarvoor niet in de plaats komen. Gezien recente voorbeelden mogen ambtenaren en collegeleden niet met dat integriteitsdilemma worden belast. Dat vereist vertrouwen. Ten principale is ruimtelijke ordening vanuit algemeen belang een zaak voor de gemeenteraad als hoogste bestuursorgaan. De voorgestelde verdere verruiming van de beleidsregels moet dan ook worden verworpen. Beleidsverruiming: nee.

Gezien het maatschappelijk-politieke karakter van deze zienswijze stuurt SOS die ook rechtstreeks naar de gemeenteraad en naar de raadsfracties.

SOS houdt zich het recht voor in een later stadium met nadere overwegingen te komen.

Hoogachtend,
namens SOS,

H.F.Schurink – voorzitter      J.A.Smit - secretaris