Het Promotieteam van Terschelling heeft gezocht naar een woord waarmee Terschelling toeristisch nog beter in de kijker kon komen. 'Speulsk eiland' is gewogen, maar te licht bevonden. Als nieuwe voorzitter van SOS houd ik het maar op 'Bijzonder Terschelling!', want bijzonder dat is ze. Onder die kop zal ik in elke Miedbringer een beschouwing geven, zoals mijn voorganger Hugo Gorter ook steeds deed in zijn voorwoord. Hugo legt in deze Miedbringer uit waarom hij om persoonlijke redenen tussentijds is afgetreden. Vanaf half mei 2012 is ondergetekende uw nieuwe voorzitter. Ik zie dat als een zeer eervolle functie, voor dit bijzondere eiland. Hugo Gorter wordt van deze plaats hartelijk bedankt voor zijn enorme kennis en inzet voor SOS. Veel voorspoed toegewenst.

SOS 50 jaar

Geachte donateurs, SOS bestaat dit jaar 50 jaar, mede dankzij uw steun en bijdragen. Maar zou SOS niet al bestaan, dan zou ze alsnog opgericht moeten worden. Was in 1962 de bouw van veel bouwvolume - zoals de hotels Victoria en Europa - door projectontwikkelaars de aanleiding (zie Miedbringer, april 2012), in 2012 zou de beoogde bouw van veel bouwvolume opnieuw aanleiding zijn. We zijn als SOS alert op ontwikkelingen van de Campus voor de zeevaartschool/MIWB, op Dellewal/Grootduin, bij Groene Strand/B&Y, bij de Westerkeijn en het Punthoofd. Kleinschaligheid en menselijke maat zijn de kenmerken van Terschelling, ook van West-Terschelling. Daar is Terschelling uniek in. En grootschaligheid past daar niet in; doet daar afbreuk aan. Projectontwikkelaars kunnen daar beter rekening mee houden, of anders aan de vaste wal blijven.

Polder

Daarnaast staat de open polder te boek, doordat onze agrarische ondernemers de laatste 30 jaar in staat zijn gebleken de druk van grootschaligheid en wereldmarkt (nog) te weerstaan. Een eigen eilander vorm van agrarische - deels ecologische - productie en vermarkting, met aandacht voor natuurlijke en landschappelijke waarden, en gebruik makend van de kansen die er zijn voor andere hoofd- of neveninkomsten, zoals toerisme bij de boer, kaasmakerij, vleesverkoop, cranberry-teelt, pluktuin, bierbrouwen, (rogge)brood-bakken en beheerslandbouw. Meer vormen van co-makership zijn op dit eiland-van-verwevenheid denkbaar. Dat is de ware duurzame lijn. De Terschellinger polder is bijzonder, in nationaal verband, door zijn openheid, puurheid en verwevenheid van functies. SOS is blij met het gemeentelijke Ontwikkelplan Terschellinger Polder, als start voor een gezamenlijke aanpak van vraagstukken op het gebied van landbouw, natuur, landschap, recreatie en waterhuishouding. SOS volgt de operationele vervolgstappen met belangstelling. Ook de nieuwe kwelderontwikkelingen 'buitendijks' onder regie van het Waterschap Friesland (op z'n Nederlands) vindt SOS een bron van verrijking: visueel, ecologisch en civieltechnisch (dijkbescherming).

Duinen

Het grootste deel van ons eiland bestaat uit kwetsbare duinen met - in Europees verband - zeer bijzondere natuur- en landschapswaarden (Natura2000). Wie kent niet de fantastische vormen en dynamiek van de witte duinen op de Noordsvaarder en bij Oosterend? Graag noem ik hier Staatsbosbeheer als eigenaar/beheerder van dit collectieve moois. Deze organisatie staat onder zware bezuinigingsdruk, maar SOS hoopt dat in hun landelijke prioritering de 'oude natuur' van dit bijzondere eiland blijvend de zorg houdt die het verdient. Ook al krijgen bepaalde gebieden opnieuw een waterkerende functie onder toezicht van Rijkswaterstaat. Klimaatverandering, zeespiegelstijging en kustafslag kunnen we nu eenmaal niet buiten ons eiland houden. Wel kunnen we daar gezamenlijk op anticiperen met heldere normen en verantwoordelijkheden. En zandsuppleties.

Gemeente

SOS kan niet bestaan zonder de gemeente Terschelling. Want bij wie zouden we anders onze bezwaarschriften moeten indienen? In principe trekken SOS en de gemeente aan de zelfde kant van de kar: het algemeen eilander belang op lange termijn. In het verleden zagen wij wrijvingswarmte vooral ontstaan als eigen belang en/of korte-termijn denken de boventoon of de grondtoon gingen voeren. "Goed dat er nog een SOS is", zouden we met een knipoog kunnen zeggen. Uiteraard ziet SOS dat de gemeente kampt met een kwantitatieve en kwalitiatieve 'uitdaging' door steeds meer gedelegeerde taken op haar bordje, een complexe bestuurlijke Waddenstructuur, reorganisaties, minder geld en meer mondige burgers ('twitter-democratie'). Ga er maar aan staan als je als eilandgemeente ook nog zelfstandig wilt blijven en niet in de bestuurlijke grootschaligheid opgeslokt wilt worden. Mooi dat er nog mensen zijn die zich als raadslid/wethouder beschikbaar stellen. Maar ondanks begrip zal SOS wel kritisch blijven. Dat zijn wij statutair, en aan onze donateurs verplicht. De gemeente is er voor de burgers en niet andersom. Dus kom uit de eigengelijke stelling en maak gebruik van de betrokkenheid van burgers. Ook dat maakt Terschelling bijzonder, maar vereist wel een cultuuromslag bij alle betrokkenen, op weg naar nieuwe bestuurlijke concepten.

Tot slot

SOS kan ook niet bestaan zonder zijn donateurs. U dus. Vandaar dat we als SOS-bestuur dit jubileumjaar onze bijzondere erkentelijkheid willen uitspreken naar onze donateurs. Fijn dat u ons steunt, ook in economisch zwaar weer. De SOS-stormbal blijft uithangen tot voorspoed van Bijzonder Terschelling! Maar dit jaar gaan we eerst het jubileum vieren: 50 jaar Stichting Ons Schellngerland. Wij nodigen u van harte uit voor de algemene donateursvergadering op vrijdag 7 september om 20.00 uur in "Ons Huis' te West-Terschelling. En de 'day after' bezoeken we Griend met de 180 donateurs/partners die zich voor de sluitingsdatum 30 juni hebben aangemeld. Met dank aan Natuurmonumenten en de KNRM. Een geweldige geste van hun kant.

Hilmar Schurink, voorzitter SOS.

Dit artikel is verschenen in De Miedbringer, 51, augustus 2012, 1208-185, pag. 3 - 7