Betreft: Zienswijze SOS op Planvorming Dellewal

Geachte raadsleden,

Samenvattend:

SOS toetst elk (bestemmings)plan - dus ook deze - aan de ‘noodzaak’ en de ‘deugdelijke motivering’ vanuit het ‘algemeen belang’ en een ‘goede ruimtelijke ordening’, volgens de ‘juiste procedures’. Dat is niet bijzonder, want dit zijn de criteria uit de Algemene Wet Bestuursrecht waaraan een bestuurlijk ruimtelijk-ordeningsbesluit moet voldoen. En waaraan ook de Raad van State toetst.

De conclusie van SOS is, dat in het voortraject niet alle ruimtelijke en financiële varianten voor Dellewal deugdelijk en transparant zijn ingebracht en afgewogen. Een motie is geen deugdelijke motivering. Dertien woningen op het voormalig dancingterrein Dellewal zijn geen doel, maar hooguit een middel. En het is de vraag of de gemeenteraad – gezien het financieel ‘eigen belang’ van de gemeente – wel ‘zonder last’ in dit publiekrechtelijk ruimtelijk dossier kan stemmen.

Ook het ruimtelijk-financieel plan van Stichting Natuurherstel Baai Dellewal (SNBD) - gericht op ‘Ontbouwen’ en dus Natuur - is niet deugdelijk en transparant meegewogen. De onderliggende externe rapporten van de gemeente zijn niet ‘deugdelijk’. Het gaat hier niet alleen over het voormalig dancingterrein Dellewal, maar om de gehele Baai Dellewal. Deze heeft een nationale, – ‘iconische’ - waarde. Daar is de gemeente vanuit algemeen belang voor verantwoordelijk. SOS geeft de gemeente het advies dit Ontwerpplan Dellewal daarom in te trekken en het Dossier Dellewal bevolkingsbreed te heroverwegen (“TS25”). Immers de betreffende gronden zijn moreel (al) eigendom van de eilander bevolking. De gemeente mag ze beheren als ‘goed huisvader’. Het alternatief voor een nieuw bestemmingsplan kan een ‘Beheerverordening’ zijn: er verandert niets. Dit houdt wel de mogelijkheid open voor de vergeten financiële en ruimtelijke variant van een bescheiden horeca-functie (“paviljoen”) op het voormalige dancingterrein, binnen de huidige bestemming Horeca, als onderdeel van de Natuurboulevard.

Hieronder worden deze punten in een breder kader nader uitgewerkt.

Overwegingen:

1. Stichting Ons Schellingerland (SOS) met als statutair doel “Behoud van het eilander eigene”, ontvankelijk in procedures op grond van art. 1.2 onder 3 Algemene Wet Bestuursrecht, heeft op 5 november 2019 via een WOB-verzoek het college van B&W én de raadsfracties van Terschelling gevraagd naar de stukken ter onderbouwing van haar besluitvorming rond het dossier Dellewal.

Dit WOB-verzoek, waarin ook enkele maatschappelijk en bestuurlijk relevante uitgangspunten zijn genoemd – met name over de ‘drie rollen’ die de gemeente in het Dossier Dellewal vervult - wordt hier integraal ingevoegd geacht (Bijlage A). Dit geldt ook voor Bijlage C: de inspraak van SOS in de raadscommissie van 29 november 2017, met beleidsmatig-politieke implicaties.

2. Het college heeft op 17 december 2019 aan SOS een deel van de gevraagde stukken en onderbouwingen geleverd (zaaknummer JC/62477). Wél geleverd zijn vier externe rapporten die ten grondslag hebben gelegen aan de besluitvorming. Daarop wordt onder Punt 7 een reactie gegeven. Níet geleverd zijn de (interne) ambtelijke beleidsadviezen aan college en raad, en de onderliggende motivering van uitspraken van de kant van het CDA op cruciale momenten

in de besluitvorming leidend tot een nipte raadsmeerderheid. De vereiste ‘deugdelijke motivering’ is dus niet terug te vinden.

3. In haar vergadering van 19 december 2017 besloot de gemeenteraad met de kleinst mogelijke meerderheid (6 tegen 5, met CDA in de wip-positie) dat het Dancingterrein bebouwd zou moeten worden met 13 verkoop-appartementen in de luxe categorie. Dit om de door haar gewenste (‘private’) aankoopbedrag/’boekwaarde’ terug te kunnen krijgen. Naast het boekhoudkundig argument dat de gemeenteraad ‘haar geld’ terug wilde hebben (om de Artikel 12-status van de gemeente te vermijden, weerstandsvermogen op niveau) was het gemeentelijk Woonplan een argument. Het gemeentelijk Woonplan voorziet echter niet in deze woningcategorie (wel starters- en sociale woningen). Als de gemeenteraad zich werkelijk zorgen had gemaakt over deze luxe woningcategorie (“voor de doorstroming”), dan had zij parallel in de tijd met projectontwikkelaar Segesta moeten onderhandelen over zo’n invulling op het voormalige B&Y-terrein, deel van de woonkern West. Dan waren die woningen nu al gerealiseerd. Nu zijn daar luxe recreatie-appartementen vergund: geen goede ruimtelijke ordening. SOS heeft op deze discrepantie en kans tussen de locaties Dellewal en B&Y gewezen in haar zienswijze op het Woonplan. Kennelijk was sprake van een andere agenda.

4. De tegenwerking die SNBD als burgerinitiatief heeft gekregen – bij het verwerven van de gewenste gelden (voor de gemeente !!) via crowdfunding en fondsenwerving – doet vermoeden dat niet ‘het geld’, maar andere motieven bij de gemeente een rol spelen. Want ook SNBD zou met ‘geld’ komen. En het ene geld is voor de ‘gemeentelijke boekhouding’ niet anders dan het andere geld. Waarin zit dan de vereiste ‘noodzaak’ tot bestemmingsplanwijziging? Kernvraag.

5. Mede op grond van een interview met de burgemeester en de wethouder op 6 januari 2020 met Buurtenregio.nl (Bijlage B), maar vooral uit uitspraken van de raadsfracties van PvdA, CDA en VVD, is op te maken dat het centrale motief onder het Bestemmingsplan Dellewal voor het onderdeel Dancingterrein is, het terugkrijgen van het ooit betaalde aankoopbedrag/boekwaarde van 2,2 miljoen euro. Idem voor de voormalige campus ‘Victoria’ aan de Baai Dellewal met een veronderstelde boekwaarde van 3,0 miljoen euro. Dit is een eis vanuit de gemeentelijke Rol A, zoals genoemd in de WOB-aanvraag. Derhalve vanuit een ‘eigen belang’ waaraan andere overwegingen van algemeen belang vanuit Rol B ondergeschikt zijn. Wel is aan de Stichting Natuurherstel Baai Dellewal (SNBD) – een burgerinitiatief uit 2013 - de mogelijkheid geboden het voormalig dancingterrein met omgeving (ca 9 hectare) ten behoeve van natuur- en landschapsherstel van de gehele Baai Dellewal aan te kopen, met als centraal doel “Ontbouwen”. Maar van harte ging dat vanuit de gemeente (ambtelijk, bestuurlijk en politiek) niet. Er was geen coöperatieve grondhouding. Woningbouw zou – bij raadsmotie van oktober 2013 - centraal moeten staan en SNBD moest met haar Natuurherstelplan buiten de deur worden gehouden. Motieven: “geen ambtelijke tijd aan besteden”, “beslag door Westers”, “75% binnen drie maanden op tafel”: “slimme zet wethouder”. In het recente interview van 6 januari 2020 (Bijlage B) wordt bestuurlijk afstand genomen van die woningbouweis. Toch geen ‘noodzaak’? Of onhaalbaar? En dan toch een bestemmingsplanwijziging? Risicovol!

6. Strikt genomen zijn de gronden van het voormalig dancingterrein al van de Terschellinger burgers. De gemeente beheert het alleen namens de gemeenschap. Niet goed te motiveren is waarom de gemeente haar burgers vraagt opnieuw geld te verschaffen voor het zelfde stuk grond: ”accuut” en ver boven de marktwaarde. De kwestie is beleidsmatig derhalve terug te voeren tot de ruimtelijke invulling van deze – reeds collectieve - gronden, tenzij alsnog besloten wordt - na een Brede Maatschappelijke Discussie (TS25) - dat de Dellewal-gronden en Dellewal-aanblik géén iconische waarde (meer) hebben en verkocht mogen worden. Maar ‘geld’ is daarin dan niet het motief. De publieke discussie en de vervolgafspraken over (alle) ruimtelijke en financiële modellen, zoals toegezegd in ET-10 (op 31 mei 2017), kunnen daarmee een vervolg krijgen. Die zijn sindsdien gestopt, behoudens een onvolledige matrix als raadsstuk, zonder ‘deugdelijke motivering’. Ook kan in die publieke discussie de ruimtelijke variant ‘Drieluik’ aan de orde komen (zie Miedbringer 2019-3).

7. De via de WOB opgevraagde externe rapporten (Bijlage A) leveren geen ‘deugdelijke motivering’ onder het bestuurlijk besluit. Verkeerde aannamen/verkeerde conclusies:

a. De “Quickscan naar aanleiding van het plan van de Stichting Baai Dellewal” (BügelHajema, 6 juli 2016) gaat niet over het plan van SNBD tot ‘Ontbouwen’ van Dellewal. Citaat: “Het plan voorziet in een beperkt aantal woningen die ondergeschikt aan de natuur verstrooid worden gesitueerd”. Citaat : “Een aantal ingepaste woningen ter vervanging van de vijf nu aanwezige woningen is mogelijk”. Woningbouw in een natuurgebied is voor het Waddenfonds echter niet subsidiabel, dus daarin voor de gemeente zelfbevestigend: onzekere financiële dekking. De Quickscan is in concept niet teruggekoppeld naar de initiatiefnemers van SNBD (Bijlage B). De verkeerde voorstelling van zaken is rechtstreeks naar de gemeenteraad gestuurd bedoeld als ‘motivering’.

b. In het verlengde van bovenstaande gaat ook het “Onderzoek alternatieve invulling dancing Dellewal” (BügelHajema, 20 febr. 2017) niet over het plan van SNBD tot ‘Ontbouwen’ van Dellewal. Citaat 1: “Op basis van een suggestie van de stichting kan gedacht worden aan een plan met verspreide woningen” (als aangeduid onder punt a). Citaat 2: “Model 2. Deze variant is de suggestie van de stichting aangeduid als eventueel toekomstige vernieuwbouw van bestaande woningen op basis van een zekere onderlinge herkenbaarheid”. Ook dit rapport gaat niet over de variant van SNBD tot ‘Ontbouwen’ in relatie tot ‘Natuurherstel’ van de gehele Baai en – bijvoorbeeld - het Waddenfonds. De ‘Factsheet’ van SNBD met financiële varianten is ambtelijk en bestuurlijk genegeerd en ook niet in de gemeenteraad besproken.

c. “Het IPA-ACOM-Advies” (14 dec. 2017) van ‘de accountant van de gemeenteraad’ gaat (citaat): “Om een voorstel om de grond van de ‘Dellewal-locatie’ en aangrenzende percelen over te nemen van de gemeente”. Niet genoemd worden het bredere kader (ruimtelijk-financieel) van het gehele Natuurherstelplan en de Factsheet. Als alternatief voor een door de gemeente geëist bedrag van 1,7 mln euro ‘cash’ vóór 1 september 2017 stelde SNBD voor de (toekomstige) financiering uit regionale, nationale en Europese natuur- en structuurfondsen te koppelen aan een hypothecaire lening met als onderpand (voor de gemeente) de Dellewal-locatie. Citaat 1: “Mocht hier de grond als onderpand terugkomen bij de gemeente, dan heeft deze op dat moment een bestemming natuurterrein, en is ondermeer een traject van bestemmingsplanwijziging nodig om de grond weer beschikbaar te maken voor alternatieve plannen.” Citaat 2: “En als de stichting er dan niet in slaagt genoeg gelden te verzamelen, kan de gemeente de grond niet meer voor alternatieve plannen inzetten, maar zou wel opdraaien voor het financieringstekort”. Citaat 3: “En bij levering krijgen alle gronden de bestemming natuur. Deze bestemmingswijziging heeft een direct effect op de marktwaarde van de gronden. Natuurgebied heeft een marktwaarde die nagenoeg nihil is” (sic). Dit is een verkeerde voorstelling van zaken, door de gemeente niet vooraf gecorrigeerd. Verkoop van gronden betekent niet automatisch een bestemmingswijziging (naar natuur) en ‘dus’ waardevermindering. Gedurende de hypothecaire lening - maar ook daarna - kan de huidige bestemming Horeca in stand blijven en daarmee de onderliggende marktwaarde als onderpand. De conclusie van de ‘gemeentelijke accountant’ is ongeschikt als onderbouwing van het nipte raadsbesluit (6/5) van 19 december 2017 (Bijlage A).

d. In het rapport “Economische uitvoerbaarheid 13 luxe duinappartementen Dellewal, grondexploitatie” (Bureau Weusthuis en Partners, 14 juni 2019) staat samenvattend onder de kop ‘Risico’s’: (citaat) “Vanwege het hogere prijssegment waarin de appartementen zich bevinden, is de doelgroep niet heel groot. Echter vanwege de huidige getoonde belangstelling en het ontbrekende aanbod wordt dit risico niet groot geacht”. Dit is een uiterst summiere marktverkenning, zonder ‘deugdelijke onderbouwing’ door meerdere onpartijdige makelaars, en zonder een schetsontwerp en verkoopbedrag (incl. BTW) als presentatie. Het betreft hier 13 geschakelde appartementen met – naar verwachting - alleen aan de voorzijde ramen (Bijlage B): donker, duur en risicovol. Dit naast de twijfel over de technisch-juridische uitvoerbaarheid en de ‘goede ruimtelijke ordening’.

8. De reacties van SOS op het Voorontwerp-Bestemmingsplan Dellewal (maart 2019) worden hier onverkort van toepassing verklaard. Dat geldt ondermeer voor de ontbrekende ‘noodzaak’ om de (dubbele) gemeentelijke woning op het Grootduin – sinds 1984 in het Overgangsrecht - in het nieuwe bestemmingsplan als Woning te bestemmen. En om het gebrek aan visie wat de gemeente heeft over het gehele Dellewal-gebied.

9. Vanaf 1962 komt SOS op voor eilander waarden en belangen die zelf geen stem hebben.

10. Gezien bovenstaande feiten is een ‘Verklaring Van Geen Bedenkingen’ inzake Dellewal door de gemeenteraad onacceptabel. En een rechtsgang waard.

In afwachting van uw reacties,

namens het SOS-bestuur,

H.J. Hees – voorzitter J.A. Smit – secretaris

BIJLAGEN:

A: (voor-) Ontwerp-Bestemmingsplan Dellewal en WOB-verzoek (5 november 2019)

B: Buurtenregio.nl over Baai Dellewal (14 januari 2020)

C: Inspraak Raadscommissie Dellewal (29 november 2017)