Al in 2015 wees voorzitter Schurink erop, dat het Waddenfonds een belangrijke rol zou kunnen spelen in het behoud van het eilander karakter en behoud van of teruggeven aan de natuur. In zijn betoog richtte hij zich tot de directeur van het Waddenfonds. Nog steeds zijn gebieden als het B en Y - terrein en Dellewal actueel en nog steeds is er veel discussie over de toekomst van deze gebieden. Bebouwen of 'ontbouwen' ? Kan het Waddenfonds een (financiele) rol spelen in bijvoorbeeld Dellewal, zodat het gebied zonder de geplande bebouwing, zoals gepresenteerd in ET 10 onlangs, behouden kan blijven.
Inspraak Et er oer Ha – Waddenfonds, 29 september 2015
Ik heb twee vragen aan de heer Van de Klundert, directeur Waddenfonds:
1. Kleine eilandgemeenten zijn door personeelskrimp steeds minder in staat zelfstandig grotere en complexere projecten te managen, en daarmee bijdragen uit het Waddenfonds te genereren. Als middel, niet als doel. Burgerinitiatieven zijn dus belangrijk om aspecten, onderdelen en partijen in plannen wél aan elkaar te knopen, via procesmanagement en projectfinanciering. Stichtingen zijn daartoe goede ‘juridische voertuigen’. Denk aan de Tiger-stichting en de Grië-stichting. Mogelijk gemaakt met Waddenfondsgeld. De initiatieffase en de planvormingsfase zijn daarin cruciaal voor de ‘lift-off’ richting Waddenfonds. Maar die fasen worden niet gesubsidieerd, terwijl ze onevenredig veel energie kosten. Net als de lancering van een raket. Bij beide genoemde stichtingen was Piet Op’t Hoff de drijvende kracht vanuit de Dienst Landelijk Gebied. Maar Piet is overleden en DLG opgeheven.
Dus de vraag is of deze situatie voor de Friese eilanden niet leidt tot enkelvoudige projecten. Of tot helemaal geen projecten, omdat burgerinitiatieven ontbreken of niet op waarde worden geschat. Vastewal gemeenten hebben die problematiek veel minder door hun schaalgrootte. Onderkent u dat probleem?
De meerwaarde voor het Waddenfonds zou juist kunnen zijn de integrale projecten van ‘onder op’. Bent u het daarmee eens?
2. Het Waddenfonds is opgericht als voortvloeisel van, en in, de economische bloeitijd. Het aardgas móest uit het Wad. Economisch groeien was 10 jaar geleden nog het overheersende beeld, als doel én als middel. Inmiddels weten we beter en heeft vooral het Noorden, grenzend aan de Waddenzee, te maken met economische en bevolkingskrimp.
Daarover heb ik een vraag: Is het Waddenfonds alleen gericht op projecten die in de lijn liggen van economische groei of natuur? Of is het denkbaar dat uit het Waddenfonds ook ‘transitie’ wordt begeleid. Dit is oude economische functies omzetten naar nieuwe maatschappelijke functies. Dit is eerder gebeurd met de Vredestein-fabriek aan de Renkumse Beek, met omzetting van landbouwbedrijven naar nieuwe natuur, met de sanering van de kokkelvisserij naar duurzame vormen en schepen slopen.
Vraag: is dat ook op de Waddeneilanden met het Waddenfonds denkbaar: uitkopen, transitie en behoud van ruimtelijke en ecologische kwaliteit, in plaats van verval, toeristische erosie of meer van hetzelfde? Ik denk daarbij aan De Koog op Texel en aan Delfzijl. En op Terschelling aan: Dellewal en Victoria, B&Y-terrein en Punthoofd. Met algemene middelen en gezamenlijke inspanning moet het toch mogelijk zijn ons Erfgoed niet te verkwanselen?
Dat is van algemeen belang, dus een rol voor gemeente, provincie én Waddenfonds. Met hulp van burgerinitiatieven.
Hilmar Schurink, voorzitter SOS