De vorige twee Miedbringers begon ik met de onderwerpen 'Ontwikkelvisie' en 'Bestuurskracht'. Dat was niet toevallig, want beide onderwerpen hangen met elkaar samen: wat en hoe. Deze Miedbringer zal ik wat kritischer een aantal ontwikkelingen op Terschelling aanroeren, want dat is onze taak vanuit de statutaire opgave 'Behoud van het eilander eigene'. Dit kritische slaat niet alleen op het volgende hoofdstuk Actuele Onderwerpen (De Miedbringer, 2015- 2, pag. 8 - 14), maar ook op dit meer beschouwende Voorwoord van de voorzitter. Tijdens de Algemene Donateursvergadering kan hierover verder worden gediscussieerd.

Dit voorjaar heeft de gemeente het initiatief genomen voor het (doen) opstellen van een Ontwikkelvisie. Daar is duidelijk behoefte aan. Als je geen visie hebt over de toekomst, dan hangen de diverse besluiten en activiteiten als los zand aan elkaar. Dan ga je je in de raadsvergaderingen afvragen: "Is het beleid, of is er over nagedacht?' Dat is bij de gemeente Terschelling duidelijk aan de orde. Vandaar dat een extern bureau opdracht heeft gekregen een Ontwikkelvisie te maken in samenspraak met burgers en externe kennisdragers. Zelf heb ik twee van de drie avonden in april bijgewoond. Maar ik moet zeggen dat ik niet goed voor ogen heb hoe uit deze burgerparticipatie een goede Ontwikkelvisie tot stand kan komen. Het had een hoog 'Roept u maar'-gehalte, met slechts 20 respectievelijk 10 burgers per avond. Dus heeft het een smalle basis.

En van te voren was er niet over een aantal belangrijke uitgangspunten of benaderingen nagedacht. Zoals:

- wordt de Ontwikkelvisie vanuit het heden doorvertaald naar de toekomst (2025), met te nemen beleidsstapjes? Of wordt een ideaal toekomstbeeld 2025 geformuleerd en van daaruit terugvertaald wat er in de tussenliggende tien jaar moet gebeuren om dit te realiseren? Dat is van belang voor wat je de burgers en experts in de diverse bijeenkomsten vraagt: een Zorgpunt of een Ideaal?

- in dat licht was niet duidelijk of de Ontwikkelvisie alleen voor de gemeente wordt gemaakt voor het gemeentelijk beleid. Of voor de gemeenschap als geheel, voor het publieke én het private domein in onderlinge samenhang, dus inclusief burgers en bedrijven.

- dat is dan weer van belang om antwoord te kunnen geven op de vragen: "Wie beslist?" en "Wie doet wat?" En dus van belang voor het operationeel maken van de activiteiten die genoemd gaan worden in de Ontwikkelvisie. Dit om vrijblijvendheid te voorkomen. En dan hebben we het over de Bestuurskracht: welke politieke of maatschappelijke doelen hebben we? En kunnen we die ook realiseren als gemeente of als gemeenschap?

- en wat is daarbij de rol (nog) van de gemeentelijke overheid? De huidige gemeente (raad, college en organisatie) is in dat opzicht niet sterk, want mist richting, visie en bestuurskracht. Wordt gekozen voor de lijn van de markt, het individuele belang en de hebzucht-als-drive? Of voor de samenleving, het algemeen belang en waarden-als-drive? Welke inhoud heeft het begrip gemeentelijke 'democratie" daar nog in?

- het discussie-onderwerp 'Ruimte voor ondernemers' hield op voorhand al een politieke laissez-faire keuze in, zonder randvoorwaarden. En het onderwerp was bovendien te beperkt. Het had over de toekomstige werkgelegenheid op het eiland moeten gaan. Dus veel breder, inclusief Maritiem Instituut, landbouw, toerisme, overheidsdiensten en misschien nog meer. Maar zonder mijnbouw en industrie (gas).

- een bijzondere 'Ruimte voor ondernemers' nemen de projectontwikkelaars in. Wat is hun rol in de Ontwikkelvisie en hoe gaan de geldstromen dan lopen? Wat schiet het eiland daarmee op? En hoe houden we hun bouwdrang binnen de perken? Alle controversiële bouwprojecten van dit moment zijn gekoppeld aan dit soort projectontwikkelaars gericht op eigen belang. Dat geeft te denken.

- in voorgaande Miedbringers heb ik al gepleit voor een economische visie op de landbouw vanuit de perifere eilandligging, vanuit een sterkte-zwakte-analyse. Wat gaat het nieuwe Europese landbouwbeleid, zonder begrenzende melkquoteringen, Terschelling brengen? Denkt de eilander landbouw de 'wereldmarkt' van bulkproducten te kunnen verslaan? Wat betekent dat voor landbouwverkeer, vogels, landschap en mestvervuiling? Of moet zij het zoeken in meer 'toegevoegde waarden' door mede-activiteiten? Wat is daarin meer of minder duurzaam?

- hetzelfde geldt voor de toeristische sector. Wat gaan in Europa en op Terschelling de toeristische marktverschuivingen, bevolkingsmigraties en toeristische productveroudering brengen? En wat is het onderscheidende, het bijzondere, van Terschelling? Vereist is een echte marketing in de vorm van product-markt-motief-analyses. Dat is meer dan de P van promotie met grappige maar inhoudsloze slogans zoals: "Er gaat niets boven Groningen". En het gaat om meer dan alleen de P van privaat.

Dat lijken mij vragen én antwoorden voor in de Ontwikkelvisie.

Hilmar Schurink, voorzitter SOS.

Dit artikel is verschenen in De Miedbringer, 54, juli 2015, 1507-193, pag. 4 - 6).