Ik begin met een goed bericht. Bert Wassink is als nieuwe burgemeester van Terschelling enthousiast aan zijn nieuwe functie begonnen. We hebben hem en zijn vrouw Ariënne (Bloem) van harte welkom geheten. Het eiland, en ook SOS, hopen op nieuwe impulsen in enkele hardnekkige kwesties die het gemeentehuis en de gemeenschap op Terschelling in de tang houden. Alle succes toegewenst ook vanaf deze plaats.
Geachte donateurs, ik moet eerlijk bekennen dat ik het schrijven van een Voorwoord nog nooit zo moeilijk heb gevonden als deze keer. Natuurlijk valt er veel te vertellen over de turbulentie op en over ons eiland. Er gebeurt van alles, of juist niet. Ik noem de gas(T)winning, het klokkenluiders-geluid, de campus-vestiging, de FUMO-kriebels, het Dellewal-beslag, de Segesta-loods. Zie daarvoor ook Actuele Onderwerpen (De Miedbringer 54, 2015 - 1, pag. 7 - 11). Het is niet moeilijk daarover een kritische beschouwing te geven. Niet alleen over de projecten op zich, maar ook over de wijze waarop daar door de gemeente, haar adviseurs en de projectontwikkelaars mee om wordt gegaan. Maar wat schiet Terschelling daarmee op? Juist van SOS mag je in deze turbulente tijden ook een constructieve opstelling verwachten. Een opstelling die de nieuwe burgemeester in zijn werk ondersteunt. Op zich is dat niet de primaire taak van SOS, kritisch zijn wel, maar we hebben allen de taak om 'deze bijzondere tent', ik bedoel Terschelling, overeind te houden. Juist in de komende, onzekere, politieke tijden. Bestuurskracht en visie is dan waar het om draait. Dat is niet alleen een uitdaging voor de burgemeester, maar vooral voor de wethouders, de ambtelijke staf en de raadsfracties. Verbetering is noodzakelijk. Dat heb ik niet zelf verzonnen. Burgemeester Visser zei bij zijn afscheid in 2013: "Met lede ogen zie ik de recente onrust op Terschelling aan. De burger wil een stabiel bestuur waarop kan worden vertrouwd. Pak uzelf bij het nekvel. Zorg voor stabiliteit". In de Miedbringer van december 2013 heeft u daar meer over kunnen lezen.
Zijn opvolger, interim-burgemeester Bats, heeft daar niet veel aan kunnen verbeteren. Hij zat er te kort en de problematiek is te hardnekkig. Wel heeft hij de organisatie geleerd taken, rollen en verantwoordelijkheden te onderscheiden. En dat de raad over het 'wat' gaat en de ambtelijke organisatie over het 'hoe'. Maar het gaat ook over bevoegdheden, deugdelijke motivering van besluiten, om verantwoording naar de burger, om kwaliteit en integriteit van handelen en om een gezamenlijk gedragen visie. Daarin valt nog een grote slag te maken. Wat en hoe lopen dan in elkaar over.
Toch enkele opmerkingen over de gaswinning. De afgelopen maanden is het eiland behoorlijk opgeschrikt door het gasdossier, met Tulip Oil aan de knoppen en milieuadviesbureau IMSA als tussenpersoon. Nu gaat het ook niet over niets. Sinds de oprichting van SOS in 1962, ondermeer door de vader van Wouter van Dieren, is er vrijwel geen ontwikkeling geweest met zo'n grote impact op het eiland als deze beoogde gaswinning. Het zet de bijl aan de wortels van ons bijzondere eiland, het eiland verliest zijn onschuld. Dat vinden inmiddels duizenden sympathisanten van de actiegroep - inmiddels vereniging - GasTvrij Terschelling. Het is ongekend wat deze groep vrijwilligers in een maand tijd teweeg heeft gebracht via de oude en nieuwe media. Maar ook Jenö Obendorfer kan in dit kader niet vaak genoeg worden genoemd. Hij mobiliseerde in zijn eentje in zaaltjes met zijn verhaal over gas- en olieboringen het hele eiland, met een 'blow-out' als schrikbeeld. Maar ook het transport van boormateriaal over het eiland zal heftig zijn. Met overlast en waardedaling tot gevolg. En twijfels bij onze gasten. Willen wij dat wel?
Nu is de uitdaging groot, want deze verzetsgroep moet het opnemen tegen het grote geld, de macht en de weinig gewetensvolle werkwijze van de internationale gas- en olieindustrie en de nationale overheid. Het recente rapport over de NAM-werkwijze bij Slochteren en de Raad voor de Veiligheid, en de wijze van besluitvorming in dit old-boys publiek-private speelveld, laat maar weinig ruimte voor optimisme: eerst negeren, dan ontkennen. De gas- en oliemannen hebben nu een imagoprobleem. Dit geldt ook voor de verantwoordelijke Minister van Economische Zaken. De scheurtjes in zijn geloofwaardigheid en die in de huizen in Noordoost-Groningen - tot in Haren aan toe - zijn nog lang niet weggewerkt.
En de Europese Natura2000-doelstellingen voor Terschelling kunnen ook niet zomaar gebagatelliseerd worden, onder verantwoordelijkheid van dezelfde Minister van Economische Zaken. Dat wordt nog interessant. SOS zal niet schromen om, zodra dat aan de orde komt, ons hoogste rechtscollege de Raad van State, een uitspraak te vragen. SOS is een ontvankelijke partij in dit soort procedures.
Hilmar Schurink, voorzitter SOS.
Dit artikel is verschenen in de Miedbringer, 54, april 2015, 1504-192, pag. 4 - 6