Lies-Terschelling, 10 oktober 2017

Hoogedelachtbaren,

In antwoord op uw vraag van 31 augustus 2017 berichten Stichting Ons Schellingerland en het Platform Duurzaam Landschap Terschelling u als volgt:

1. In technische zin ontbreken in het onderhavige Beheerplan N2000 afdoende maatregelen om de gestelde doelen te bereiken, met name wat betreft de Eilandstaart van Terschelling;
2. In de zin van de Awb gaat het om het impliciete of expliciete besluit van het Bevoegd Gezag om geen afdoende maatregelen te nemen om de gestelde doelen te bereiken;
3. Apellanten bestrijden in hun beroep niet de gestelde doelen in inhoudelijke zin, juichen geformuleerde instandhoudingsdoelen zelfs toe, maar constateren dat deze niet gehaald zullen worden zonder nadere instandhoudingsmaatregelen. Dit als gevolg van kustafslag;
4. Nadat het Platform op die omissie heeft gewezen via de zienswijze op het ontwerp-Beheerplan was het besluit van het Bevoegd Gezag daar geen gevolg aan te geven. Ook een besluit om niet te handelen, een fictieve weigering, valt aan te merken als een besluit;
5. De Raad van State is in het kader van de NB-wet 1998 en de Awb daarom bevoegd kennis te nemen van deze zaak en daarin een uitspraak te doen; 
6. In deze zaak is sprake van een bijzondere situatie:
a. Appelanten zijn inhoudelijk niet ergens ‘tegen’, maar juist ergens ‘voor’;
b. De grenzen van eigendom, beheer en bestuurlijke verantwoordelijkheid op locatie zijn door de eilandsituatie en de kustafslag letterlijk nogal ‘vloeibaar’.

Ondergetekende verwachten de Afdeling met bovenstaand antwoord een verduidelijking te hebben gegeven wat betreft de kern van de zaak. In de Bijlage treft u een nadere onderbouwing met een toelichting op de gegroeide N2000 situatie: inhoudelijk en juridisch.

Hoogachtend,
namens SOS,                         namens het Platform,

ir. H.F.Schurink, voorzitter     R.van Zandwijk, voorzitter

BIJLAGE: Inhoudelijke en bestuurlijk-juridische onderbouwing

1. Begrenzing Natura2000
Voor het vastleggen van de grenzen van de N2000-gebieden is door het toenmalige Ministerie van LNV een procedure gevolgd, met zienswijzen, beroep e.d. Dit heeft omstreeks 2010 geleid tot het definitief vaststellen van de grenzen, na een paar correcties op basis van zienswijzen. De begrenzing is daarmee definitief geworden en het document is van een handtekening van de toenmalige minister voorzien. Dit betekent dat wijzigingen van de grenzen nadien alleen doorgevoerd kunnen worden als daarover een nieuwe procedure wordt gevolgd, leidend tot een publicatie van de wijzigingen met handtekening van (inmiddels, nog) de staatssecretaris. Stilzwijgende veranderingen van de begrenzing bestaan niet. Behalve dan met betrekking tot de Eilandstaart/Boschplaat. Op de in 2010 goedgekeurde kaart met begrenzingen van het N2000-gebied ‘Duinen van Terschelling’ staat een deel van de Eilandstaart nog op. Maar in het Beheerplan is deze eraf gesneden, echter zonder dat een officiële publicatie van een grenswijziging heeft plaatsgevonden, en daar ook geen procedure voor is gevolgd. Volgens SOS en het Platform betekent dit dat het wegsnijden van het deel van de Eilandstaart – ca. 450 hectare dat in zee verdwenen is - niet beschouwd kan worden als een grenscorrectie. Dus dat het weggesneden deel van het N2000-gebied Duinen Terschelling - al is het nu zee geworden - nog steeds tot dit N2000-gebied behoort. De kernopgaven en de instandhoudingsdoelen van het N2000-gebied zijn dus nog van toepassing.
De Eilandstaart behoort tot drie verschillende N2000-gebieden, namelijk ‘Noordzeekustzone’ (betreft het strand en de voor de kust liggende zone), ‘Waddenzee’ (betreft Waddenzee en kwelders) en ‘Duinen Terschelling’ (betreft ondermeer de Stuifdijk, Cupido’s Polder en duintjes van Cupido’s Polder). ‘Noordzeekustzone’ en ‘Waddenzee’ lopen door tot Ameland en verder. Bovendien kennen deze gebieden habitattypen van ‘permanent onderwater staande zandbanken’ (H1110) en ‘slik- en zandplaten’ (H1140), waartoe de zeegaten tussen de eilanden veelal zijn gerekend. Het in zee verdwenen deel van de Eilandstaart is dan ook gemakkelijk tot deze habitattypen toe te rekenen als onderdeel van een natuurlijk proces. Maar met betrekking tot het N2000-gebied ‘Duinen Terschelling’ geldt dit niet. Hier is gewoon een deel van het N2000-gebied in zee verdwenen, inclusief de voor dit N2000-gebied geldende instandhoudingsdoelen. Het is belangrijk het onderscheid tussen deze drie N2000-gebieden voor ogen te hebben. Het beroep heeft betrekking op ‘Duinen van Terschelling’.

2. Kernopgaven en instandhoudingsdoelen
Het Beheerplan is een uitwerking van de wijze waarop men denkt de kernopgaven en instandhoudingsdoelen na te komen. De kernopgaven zijn algemeen landschappelijk gesteld, zoals het bevorderen van dynamiek door verstuiving, of vernatting van de bodem etc. De instandhoudingsdoelen zijn concreet gericht op speciale habitats en soorten. Er zijn dan eigenlijk maar twee doelen. Voor de meeste habitats en soorten geldt een behoudsdoelstelling, dat wil zeggen dat er gestreefd wordt naar ‘behoud’ van de bestaande situatie: wat betreft de habitats in oppervlak, en wat betreft de soorten in omvang van de populaties. In enkele gevallen is echter een uitbreidingsdoelstelling geformuleerd, dat wil zeggen dat er gestreefd wordt dat er ‘meer’ van moet komen. Dit geldt bijvoorbeeld voor habitattype H2130 – ‘Grijze duinen’. De kernopgaven en instandhoudingsdoelen zijn in een aparte procedure vooraf aan de verschillende N2000-gebieden toegekend. Ieder N2000-gebied heeft dus andere kernopgaven en doelen. Ook hierover is een besluit genomen door de minister van LNV, met handtekening en officiële publicatie (omstreeks 2007). Wijzigingen kunnen alleen worden doorgevoerd als onderdeel van een officiële procedure. Dit is onlangs gebeurd met betrekking tot N2000-gebied ‘Duinen Terschelling’ door het schrappen van een habitattype en het toevoegen van een ander (in 2014). Stilzwijgende wijzigingen bestaan niet. Het is dus niet mogelijk habitats toe te kennen aan het deel van de Eilandstaart die tot N2000-gebied ‘Duinen Terschelling’ behoren, die niet tot de instandhoudingsdoelen van dit N2000-gebied behoren, zoals ‘permanent onder water staande zandbanken’ en ‘slik- en zandplaten’.

3. Besluiten
De habitattypenkaart is onderdeel van het Beheerplan, maar is al in 2014 officieel goedgekeurd. Dit betekent dat ook de op de eerste versie van de habitattypenkaart aan de Eilandstaart toegekende habitattypen nog gelden. Het gaat dan om H2120 – ‘Witte duinen’, H2130 – ‘Grijze duinen’, H2140 ‘Duinen met kraaiheide’, H1330 – ‘Atlantische schorren’. Voor deze typen geldt op de Eilandstaart dat ze deels in zee verdwenen zijn, hetgeen strijdig is met de behoudsdoelstelling voor deze typen, en de uitbreidingsdoelstelling voor ‘Grijze duinen’.
Een van de kernopgaven voor N2000-gebied ‘Duinen Terschelling’ is het bevorderen van duindynamiek door verstuiving. Dit is nodig om de kwaliteit van de duinen te verbeteren, door verjonging van de vegetatie e.d. Op de Eilandstaart is duidelijk sprake van dynamiek. Echter deze heeft niet te maken met de kernopgave, want hier leidt de dynamiek niet tot ‘duinverjonging’ maar tot ‘zee’. Deze kernopgave kan niet als antwoord of excuus gelden. De vraag is hoe dit significant negatieve effect door beheersmaatregelen gecompenseerd wordt. Het (ontwerp-) Beheerplan meldt hier geen maatregelen, waardoor er een interne tegenstrijdigheid ontstaat. De inhoudelijke kern van het beroep zit hem hierin.

Het Bevoegd Gezag heeft naar aanleiding van de ingediende zienswijze Z-13 van het Platform daarover, via haar Nota van Antwoord, het besluit genomen daarin geen verandering te brengen - in casu: niet te handelen - in strijd met de handhavingsdoelstelling van het Beheerplan ‘Duinen van Terschelling’ wat betreft de Eilandstaart. En in strijd met de oorspronkelijke wettelijke begrenzing van het N2000-gebied. De juridische kern van het beroep van beide appelanten zit hem hierin.

Artikel 19d, tweede lid, van de NB-wet 1998 regelt dat handelingen die overeenkomstig de beschrijving in het Beheerplan worden uitgevoerd (dus ook ‘dynamisch handhaven’ in casu ‘de zee zijn gang laten gaan’ volgens de Nota van Antwoord), niet vergunningplichtig zijn. Tegen deze onderdelen van het Beheerplan heeft de wetgever daarom wel de mogelijkheid van beroep opengesteld. Dus ook daarop doen appelanten een beroep.
Dit ter toelichting.

HFS          RvZ